🎆 Çocuğuma Okuma Yazmayı Nasıl Sevdirebilirim
Peki, bu sorunu nasıl çözebiliriz. Bunun için 2 yöntem var, eğer daha önce şifre aldıysanız ve şifrenizi unuttuysanız EBA şifremi unuttum bu kısmına tıklayarak şifrenizi tekrardan alabilirsiniz. Diğer yöntem ise EBA tek kullanımlık şifre al kısmıdır. Bunu nasıl yapabilirsiniz bakalım. EBA Tek Kullanımlık Şifre Al
Çocuğumakitap okumayı nasıl sevdirebilirim sorusunu Psikolojik Danışman Serap Yazan görüntülü yanıtlıyor
6Yaş Okuma-Yazma Portfolyo Sunumu - 2019. Watch on. Yakında mezun olmaya hazırlanan Funny Frogs sınıfı, gerçekleştirdikleri rakam oluşturma, eksik bırakılan rakamları bulma, basit problemleri çözme, toplama ve çıkarma alıştırmaları, gruplama, saat kavramı, rakamları 2’şer- 5’er- 10’ar sıralama, ses
Çocuklar için yaratıcı kitaplar! İş Bankası Kültür Yayınları, çocuğunuzun yaratıcılığını destekleyecek 3 harika kitap yayınladı. Eğitici ve eğlendirici oyunlar 1 ‘Anne çok sıkıldıııım!’ krizlerini eğlenceli ve eğitici oyunlarla atlatabilirsiniz. Etiket: çocuğuma ingilizce nasıl öğretebilirim, çocuklar
1965'e kadar 130 hanenin bulunduğu köyden, 1970'lerin başından itibaren Avrupa'ya göç başlamış. Gabriel Aktaş, "Hem artan baskılar, hem yaşam koşulları ve yoksulluk insanları Avrupa
Diğerleri, insanların yüzde 17’sinin okuma zorluğu belirtileri gösterdiğini söylüyor. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar bunu aşmazlar. Ancak disleksisi olan kişilerin okuma becerilerini geliştirmelerine ve zorlukları yönetmelerine yardımcı olabilecek öğretim yaklaşımları ve stratejileri vardır. Testler
"Çocuğum kitap okumayı sevmiyor", "Çocuğuma kitap okutamıyorum", "Çocuğuma kitap okumayı nasıl sevdirebilirim?" diyen ebeveynler için Kelime Yayınları Yayın Yönetmeni Dr.
iZTa4rX.
Günümüz koşullarında yazılı basın ürünü kitap okuma alışkanlığı ne yazık ki gittikçe azalmakta. Elbette okumak dijital ya da kağıt üzerinde olması fark etmeksizin bireye ve sonrasında toplumlara katkısı büyük bir eylemdir. Çünkü deneyimleme şansı olunmayan birçok bilgi ancak okuma yolu ile edinilmektedir. Ancak çalışmalar göstermektedir ki erken yaşlar itibarıyla eski usul kitapların Basılı okunması, hem zihinsel hem de duygusal gelişim adına önemli bir yere sahiptir. Okuma alışkanlığının faydaları Duygusal gelişim adına kitapçıya gitme ve seçme davranışı özgüven, alınan kitabı bitirme gayreti sabır, sorumluluk ve erteleyebilme gibi temel sosyal-duygusal kazanımlar olarak sıralanabilir. Bu alınan kitapların aile büyükleri tarafından okunması aile içi ilişkileri olumlu yönde etkilemekte ve okul çağında çocukların kitaplarını okula götürüp arkadaşlarına gösterme, öğretmenin tüm sınıfa kitapları okuması ise çocuklarda paylaşma kavramının gelişmesi adına önemli bir adımdır. Bilişsel gelişim adına ise yine bir kitabın kendisine okunmasını bekleyebilme ve okuma çağındaki çocuğun kitabı okumaya ve bitirmeye gayret etmesi ileriki yıllar için dikkat ve hafıza gibi temel bilişsel süreçlerin kuvvetlenmesi ve akademik performans için temel ihtiyaç olan erteleyebilme davranışının kazanılmasına olanak sağlamaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, erken yaşlar itibari ile kendisine kitap okunan ve sonrasında kitap okuma alışkanlığı edinmiş çocukların, akranlarına kıyasla konsantre olma ve derin öğrenme için %40 daha avantajlı olduklarını göstermekte. Dil gelişimi için ilk altı yılda özellikle kendisine kitap okunan çocukların ileriki yıllarda akranlarına kıyasla çok geniş bir sözcük dağarcığına sahip olduklarını bilinmekte. Bunun nedeni ise işitsel ve görsel korteksin yani işitme ve görme ile ilgili beyindeki belli alanların ilk 36 ay içerisinde en hızlı geliştiği dönem olması ve dolayısı ile bu aralıkta çocukların bu alanlarını kuvvetlendirecek en değerli etkinliklerin başında da kendilerine kitap okunması olduğu yapılan araştırmalarca kanıtlanmakta. Peki, erken yaşlarda kitap okumanın faydalarını özetleyecek olursak Aile içi ilişkilerin kuvvetlenmesi. Anne-çocuk/baba-çocuk okuma saatleri ile Ana dil becerilerinin kuvvetlenmesi. Kendini ifade etme ve iletişim becerilerinin gelişmesi. Dikkat ve odaklanma becerilerinin kazanılması ve geliştirilmesi. Okunan hikayelerin etkisi ile Yaşanan zorluklar ve mutlu sonlar olumlu duygular geliştirmesi. Yaratıcılık ve hayal gücünün gelişmesi. Okuma sevgisi ve alışkanlığının kazandırılması. Elbette yukarıda saydığımız kitap okumanın faydalarının yanı sıra, kitap okumayı sevdirmek başlı başına bir konu. Burada dikkat edilmesi gereken temel parametre elbette anne babanın kitap okumayı seviyor, kitap okuyor olması gelmekte. Çünkü çocuklar sizlerin kitaplar ile kurduğu ilişkileri model alarak büyüyorlar ev içinde. Diğer parametre ise çocukların yaşlarına uygun kitapların seçilmesi. Çünkü 3 yaşında bir çocuğa 100 sayfalık ve resimsiz bir kitap okumaya kalkarsak sıkılacak ve süreci hiç içselleştiremeden sonlandırmaya çalışacaktır. O halde çocukların gelişimsel özelliklerine göre doğru kitap tercihinde nelere dikkat etmek gerekir özetlemeye çalışalım... 0-3 yaş dönemi çocuklar Yeni doğan bebekler için bez ve hışırtı sesleri çıkaran, yazısız ya da çok az yazılı kitaplar uygundur. Altıncı aydan itibaren, bebek dünyayı dokunarak keşfetmeye başlar. Bunun için içinde farklı dokuların bulunduğu, “Dokun-Hisset” serisi olarak adlandırılan kitapları tercih edebilirsiniz. 1 yaştan itibaren çocuğun dil gelişimiyle beraber, içinde kısa hikayelerin ve her sayfada bir iki cümlenin olduğu kitaplar, çocuğunuz için faydalı olacaktır. 2-3 yaşındaki çocuklar ise dokunarak ve dinleyerek öğrenirler. Hayvanlarla, çocuklarla, yiyeceklerle ve araçlarla ilgili olan kitaplar ilgilerini çeker. Okuduğunuz kitapların içinde onun bildiği nesnelerin olmasına dikkat edin. Renkli ve sevimli karakterler ve kısa cümlelerle anlatılmış masallar, bu dönem çocukların ilgisini çekmektedir. 3-6 yaş dönemi çocuklar Bu dönemde kısa hikayelerin yanı sıra masalları da okumaya başlayabilirsiniz. Hoşlarına giden bir masalı defalarca dinlemek isteyebilirler, hatta ezbere kendileri de eşlik edebilirler. Siz sıkılmadan her istediklerinde okuyun, çünkü tekrarın öğrenmede etkisi çok büyüktür. Bu yaş dönemindeki çocuklara, içinde rakamların, çocukların ve hayvanların olduğu kitapları okuyabilirsiniz. Bununla beraber okul, aile ve arkadaş temalı masalları da çok severler. Kahramanlara ilgilerinin arttığı bu dönemde, bu tarz kitaplara da çokça ilgi göstereceklerdir. Sık sık kitaptaki karakterlerle ilgili soru sorun, hatta bazen beraber hikayenin sonunu yeniden oluşturun, bu yaratıcı düşünmelerine de yardımcı olacaktır. Okul dönemi Okulun ilk yıllarında çocuk hala somut düşünce evresinden tam çıkmış değildir. Çoğunlukla çocuk kahramanların hikayelerinden hoşlanırlar. Doğal yaşam ve hayvanlara olan ilgileri devam eder. Okumayı sökmeleriyle de beraber artık daha çok yazı, daha az resim olan kitapları beğenebilirler. 10 yaş civarında gelişmeye başlayan soyut düşünce dahilinde, ilgi alanlarına yönelik kitaplar seçmeye başlarlar. Mizah, macera gibi konulara veya dergilere ilgi gösterebilirler. Kitap seçiminde yaşa uygun olmasının önemli olduğu kadar, çocuğunuzun seçimi de önemlidir, mutlaka buna saygı göstermelisiniz. Keyifli okumalar....Önemli Hatırlatma Bu içerik ilgili uzman danışman tarafından izleyicilerimizi bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. Kendinizin veya çocuğunuzun sağlığı ile ilgili her konuda, bir tıp doktoruna veya çocuk eğitimi ve psikolojisi alanında çalışan uzmanlara danışmanızı tavsiye ederiz.
Çocuğunuzun eğitimindeki en önemli faktör sizin aktif katkınızdır. George Power’da bizim gördüğümüz fark ailelerin yarattığıdır. Bu yüzden çocuğunuzun eğitimine daha çok katkıda bulunmanızı sağlayacak bu 50 öneriyi yayınlıyoruz. Bu anlaşılması ve uygulanması kolay aktiviteler, iyi davranışlar Good Behaviour kitabının yazarları ve çocuk eğitimi, öğretimi konularında uzman olan Drs. Stephen Marianne Garber ve Robyn Freedman Spizman tarafından geliştirildi. Bunu çocuğunuz ve sizin için yararlı ve teşvik edici bulacağınızı umuyoruz. Konuşun Çocuklar ilk altı yılda hayatlarının geri kalanında öğreneceklerinden daha fazlasını öğrenirler. Bebeğinizle ne yaptığınız, nereye gittiğiniz ve ne gördüğünüz hakkında konuşun. Bebeğiniz bunun karşısında sadece tanımsız sesler çıkaracaktır, fakat onun sizin kelimelerinize ve cümlelerinize ihtiyacı vardır. 2. Soru Sormaya Cesaretlendirin Merak öğrenme konusunda çocukların motive olduğunu gösteren en doğal işarettir. İlgiyi yüksek tutmak için, çocuğunuzun sorularını cevaplandırın ve daha fazla soru sormaları için onları cesaretlendirin. 3. Yetişkin Kelimeleri Kullanın Konuşmalarınızın düzeyini düşürmeyin. Kelimelerinizin % 50’sini kendi kullandığınız kelimelerden seçin. Yeni kelimeleri olayların içinde, çocuğunuzla o olayı yaşarken tarif edin. Daha sonra çocuğunuzun onu nasıl algıladığını ve kullandığını dinleyin. 4. Okul Zamanı Çocuklarınıza Düzenli Bir Yatma Saati Ayarlayın Çocukların okulda ellerinden gelenin en iyisini yapmaları için çok fazla uykuya ihtiyaçları vardır. Çocuğunuzun yatma saatine karar vermek için, geceleri kaç saat uyuduktan sonra mutlu ve dakik olarak uyandığını belirleyin. Okula gitmek için kalkması gerektiği saatten geriye doğru sayarak yatması gereken saati bu şekilde bulabilirsiniz. 5. Yatakta Uyuma Saati Belirli aktiviteleri içeren uyku saati etkinlikleri düzenleyen, belirli bir zaman dilimini okumaya, birkaç dakikanızı da ışığı kapatmadan önce anne yada babayla günlük olaylar hakkında konuşmaya ayırın. Hem bu yolla okumayı sevdirecek, hem anne babayla iletişim yollarını açık tutacak, hem de çocuğunuzun daha kolay dinlenmesini sağlamış olacaksınız. 6. Planlayın ve Organize Edin Özel projeler, raporlar ve testler için bir takvim işaretleyin. Çocuğunuza bir görev verin, ve bu görevi başarabilmesi için ona yardım edin, her görev için takvimde tamamlama tarihini işaretleyin. Tamamladığında çocuğunuzu tebrik edin, ödüllendirin. 1 Paylaşın Düzenli olarak yaptığınız aile toplantılarında, çocuğunuza model rolünde bir ebeveyn olarak kendi planlarınızdan bahsedin. Planlı olunduğu takdirde her işinizi zamanında nasıl bitirdiğinizi anlatın. Çocuğunuza ders dışında extra aktiviteler planlaması için yardımcı olun ve ders çalışma proğramının aralarına aile toplantıları koyun. 8. Kitap Okuma Saatlerinin Kaydını Tutun Yatay eksende haftanın günlerinin yazılı olduğu bur grafik tutarak çocuğunuzu okuma konusunda motive edebilirsiniz. Çocuğunuzun en sevdiği kitaptan her akşam kaç sayfa okuyacağı konusunda hedef belirlemesini sağlayın ve grafiği nasıl işaretlemesin gerektiğini öğretin. Bu şekilde her gün okuduğu sayfa sayısının arttığın göreceksiniz ve daha da önemlisi çocuğunuza bu ilerlemesinden dolayı övdüğünüz zaman yüzündeki ışıltıyı sizde fark edeceksiniz. 9. Problemlerine Yardımcı Olun Sorunlarıyla İlgilenin Çocuğunuzun okulda sürekli tekrar eden bir problemi olduğunda, çocuğunuzun öğretmeniyle konuşun ve problemi çözmek için planlar yapın. Buna rağmen sorun hâlâ devam ediyorsa, çözülmemişse ilerlemesine engel olan belirli bir öğrenme problemi olup olmadığını anlamak için bir test uygulayın. 10. Dinlenme Metodlarını Öğretin Eğer çocuğunuz sınav olurken panikliyorsa, ona küçük bir dinlenme, rahatlama tekniği öğretin. Önce, karnından yavaş ve rahat nefes almasını söyleyin. Daha sonra, nefesini verirken fısıltıyla D-İ-N-L-E-N demesini söyleyin. Çocuğunuza gerginliği ve vesveseleri arttığında bu yeni metodu uygulaması için cesaretlendirin. Bunu aynı zamanda siz de uygulayabilirsiniz. 11. Sınavlarda Kendine Güvenmesi Gerektiğinin Tahşidatını Yapın Bazı çocuklar herhangi bir sınava tam olarak hazır olduklarını hissetmek için aşırı çalışma ihtiyacı duyarlar. Eğer sizin çocuğunuzda bu kategorideki çocuklardan biriyse, sınav gününden günlerce önce tekrar etmesini sağlayan, makul bir ders planı hazırlamasına yardımcı olun. Çocuğunuzun kendine güvenini kuvvetlendirecek uygulama sınavlarına girmesini sağlayın. 12. “Araştır, Sor, Oku, Anlat, Tekrar et” Metodunu Çalışma Aracı Olarak Kullanın Sayısal sözel veya herhangi bir ders ile alakalı bir konuya çalışmaya başlamadan önce, çocuğunuza önce o konunun genel olarak ne hakkında olduğunu anlaması için araştırması gerektiğini, daha sonra konudaki başlıklar hakkında kendi kendine sorular üretmesi gerektiğini, bir sonraki aşmada bu sorulara verilen cevapları okumasını, daha sonra verilen bu cevapları kendi kendine anlatmasını ve en son olarak da bütün öğrendiklerini tekrar etmesi gerektiğini öğretin veya sağlayın. 2 13. Yazıyı Resmetmeyi Görselleştirmeyi Öğretin Yazım imla becerilerini geliştirmek için, çocuğunuza harflere, şekillere, kelimenin sesine ve sonrada onunla ilgili bir imge resim oluşturması gerektiğini öğretin. Çocuğunuza gözlerini kapatmasını ve kelimeyi zihninde görmeye çalışmasını söyleyin daha sonra gördüğü o kelimeyi yazmasını ve en sonra da orijinal kelimeyle aynı olup olmadığını kontrol etmesini söyleyin ve öğretin. Yazım hatası yapmayan insanlar herhangi bir kelimeyi yazarken sadece o kelimenin sesine bakmazlar, kelimeyi yazarken onun doğru yazıldığını bilirler. Çünkü yazdıkları kelime zihinlerinde çizdikleri kelimeyle aynıdır. 14. Kendi Kendine Olumlu Konuşmalar Yapmasını Öğretin Çocuğunuzun paniklemesine sebep olan düşüncelerden kendi kendine olumlu konuşmalar yaparak etkilenmekten kurtulabileceğini öğretin. Mesela; “Eğer acele etmezsem, cevabı hatırlayabilirim. Bunu yapabilirim. Ben bu konuya çalışmıştım.” Böyle bir yöntem korkuya engel olacak ve çalışılan konuyu hatırlamak için bir yol açacaktır. 15. Hatırlatmayı Kolaylaştıracak Nesneler ve Benzetmeler Kullanın Bir kelime, bir cümle ve hatta bir resim hatırlamayı kolaylaştırabilir. Mesela; çocuğunuzun bir listeyi hatırlaması gerektiği zamanlarda, listedeki her kelimenin harflerinden anlamsız cümleler yaptırabilirsiniz. 16. Bilgiyi Kontrol Etme Yapılan dikkatsizlikleri asgariye indirmek için çocuğunuza kendi işini kontrol etmesini öğretin. Yaptığı bir imla hatasını, noktalama işaretleri ile ilgili bir yanlışı ve benzeri, yine kendisinin düzeltmesini ona öğretin. Yaptığı düzeltmeler için adını yazıp imzalamasını isteyin. 17. Doğru Olanın Altını Çizin Çocuğunuzun yaptığı ile gurur duymasını sağlayın. En iyi yaptığı alıştırmayı veya herhangi bir çalışmayı daire içine aldırın. Hiçbir zaman yaptığı işle tatmin olmayan ve yaptıklarını daima küçük gören, huzursuz olan çocuklar için kimsenin kusursuz olmayacağı gerçeğini onlara anlatın bunun önemini vurgulayın. 18. Ödevin Önemini Öğretin Ders yılı başında öğretmenlerinizle görüşün. Ödev ve test günlerine ilişkin bilgi sahibi olun. Hatta ödevler için bir küçük deftere verilen ödevlerin yazılmasını isteyin. Böylece çocuğunuz bugün “ödev yok” veya “ödev yapmayı unuttum” gibi ifadelere baş vurmasına fırsat vermemiş olacaksınız. Çalışan, ödevini zamanında bitiren çocuklara oyun oynama ve TV seyretme izni vererek onları ödüllendirmek de gerekir. 19. Olumlu Olana, İyiye, Güzele Kıymet Verin Çocuğunuzun önemini kontrol ettiğinizde, önce doğru olanın altını çizin “ Veavv, 10 problemin 10’nu da doğru!” Sonra da çocuğunuza son alıştırmalara bir daha göz atmasını önerin. Çocuğunuzun daha dikkatli bir kişi olmasını sağlayın. Böylece çocuğunuzun anlayışını geliştirmiş olursunuz. 20. Öğretmeniyle Konuşun Ev ödevi, çocuğun gündüz öğrendiğini pekiştirmeli, öğrenciyi korkutmamalıdır. Eğer çocuk bir ödev üzerinde saatlerini harcıyorsa, yapmakta güçlük çekiyorsa, öğretmeniyle konuşun çünkü bu noktada sıkıntı çekiyorsa bu, nefreti doğurur ve çocuğu öğrenmeye kapatır. 3 21. Televizyon İzleme Vaktini Sınırlayın Çocuğunuzun her hafta kaç saatini TV önünde geçireceğine karar verin. TV rehberinden, proğramları ve showları çocuğunuzun önceden seçmesini sağlayın. Uygun zamanlarda tekrar izletmek için özel proğramlar kaydedin. 22. Aile Olarak Yılda TV’den Uzak Kalmayı Planlayınız Yılda bir hafta TV izlemeyin. Bu süre daha zevkli işlerin yapılmasına ve yeni şeylerin öğrenilmesine vesile olabilir. 23. Çocuğunuzla Beraber TV İzleyin Programın içeriğini çocuğunuza açıklayın. Çocukların gerçek ve hayali ayırt etmelerine yardımcı olun. Reklamları tartışın ki çocuğunuz bilinçli bir tüketici olabilsin. 24. Beraber Okuyun Bütün ailenin aynı anda katılabileceği bir okuma saati ayarlayın. Çocuklar, anne-babalarını okurken görmeye ihtiyaç duyarlar. “Söylediğimi yap”, ifadesinin “Yaptığımı yap” kadar etkili olmadığını unutmayın. Okuma kelime dağarcığını arttıracaktır ve sohbetleri zevkli hale getirecektir. 25. Öğretici Oyunlar Oynayın Bekleme zamanlarında ve diğer boş vakitlerde, çocuğunuzun düşünmesini harekete geçirmek için aklınızda bir oyun hazır olsun, Twenty Quetions 20 soru, Categories sınıflar ve I Spy casusluk yaparım sınıflandırma becerilerini ve yöntemini öğretir. En erken yaşlardan başlayarak, çocuğunuzun aletlerin çalışma şeklini, kavramları ve çevresindeki nesnelerin özelliklerini anlamasının nasıl geliştiğini gözlemleyin. 26. Mantıklı Hedefler Belirleyin Bir çocuk için C’den A’ya derece atlamak imkansız gibi görünür. Her seferinde çocuğunuzun her gece çalışması için destekleyin ve gösterdiği çaba için her gün onu tebrik edin. Gelişmeyi göreceksiniz. 27. Soruları Cevaplayın Öğrenme, saat 3’te bitmez. Soruları, öğrenme deneyimine çevirin. Eğer çocuğunuzun sorularının cevabını bilmiyorsanız bir kaynak kitaba baş vurun. Bir gezi planladığınızda, önce biraz ev ödevi yapın. Beraber gideceğiniz yerin tarihini araştırın. Görülmeye değer yerlerin listesini yapın ve bu yerin neden önemli olduğunu bulun. 28. Matematiği Gerçekçi Yapın Çocuğunuz, gerçek yaşam durumlarını yansıtan kelime problemine sahip olduğunda, gerçek araçları kullanın. Oturma odanızı adımla ölçün. Belli bir hızla gidilirse, büyükannenin odasına gitmenin ne kadar süreceğini hesaplayın. Matematiği gerçek hayatta ilişkilendirmek, çocuğunuzun öğrenme için ilkeleri ve sebepleri anlamasını kolaylaştırır. 29. İyi Bir Dinleyici Olun Çocuğunuzun, size her gün okumasını sağlayın. Onu sadece yanlış okuduğu kelimeleri düzeltmek için dinlemeyin. Birbiriyle bağlantılı kavramlar hakkında, o durumda karakterlerin başka neler yapmış olabileceği hakkında, daha sonra ne olabileceği hakkında konuşun. Çocuğunuzun, benzer temalarda okumuş olduğu hikayeleri hatırlamasını ve onları karşılaştırmasını sağlayın. 4 30. Okumaya Erken Başlayın İçinde kelime veya kavramların olmadığı kitaplarla başlayıp, resimli ve metinli kitaplara geçin. Bu tür kitapları yıllarca çocuğunuza geceleyin okumaktasınız. Çocuğunuza kitap okumak, sağlayabildiğiniz en önemli öğrenme deneyimlerinden bir tanesidir. 31. Dünyada Olup Bitenden Haberdar Edin Dünyada meydana gelen olayları açıklayarak ve onların da fikirlerini alarak çocukları yetişkinlerin sohbetlerine dahil edin. Eğer çocuklarınız kendi yorumlarının önemsendiğini fark ederlerse haberlere daha çok dikkat edeceklerdir. Fakat olayları açıklarken çocuğun seviyesine uygunluğunu dikkate almalısınız. 32. Kitapları Sevdirin Tatil ya da doğum günü listelerine de kitap ilave etmeyi unutmayın. Çocuğunuzu koleksiyonuna başlarken en iyi satan bir kitabı hediye ederek şaşırtın. Karikatür kitaplarını, magazinleri ve gazeteleri ihmal etmeyin. Eğer çocuğunuz okurken keyif alacağı şeyleri bulabilirse daha çok okuyacaktır. 33. Referans Kitapları Bulundurun Her evde yetişkin bir de öğrenci için sözlük, bir atlas ve bir ansiklopedi bulunmalı ki çocuklar ihtiyaçları olduğunda rahatlıkla araştırma yapabilsinler. Bir ansiklopedi gerçek bir bilgi kaynağıdır. Tüm kaynakları nasıl kullanabileceğini çocuğunuza gösterin. Karşılaştığı sorunları bu referans kitaplarından araştırırken ona eşlik edin. 34. Kütüphaneyi Sık Sık Ziyaret Edin Her çocuğun bir kütüphane kartı olabilir ve de olmalıdır. Kart için başvuru yapmak kayda değer bir aşamadır. Kitap kullanım ve araştırma kurallarını açıklayın ve düzenli olarak kütüphaneye gidin. Ayrıca, çocuğunuzu kütüphane kitaplarını özel bir yere koyması için teşvik edin. Böylelikle kitap teslim zamanlarında aksama olmayacaktır. 35. Yazı Yazma Malzemesi Bulundurun Çocuk harfleri doğru yazma yeteneğini geliştirmeden çok önce bir kalem tutup basit işaretler yapabilmektedir. Herzaman, silinebilir renkli kalemler ve çeşitli yazı malzemelerini hazır bulundurun. Çocuğa çeşitli ortamlar yaratarak destek olun. Örneğin, yapay bir sınıf ortamı yada restoran ortamı hazırlayın. Çocuğunuzu kısa teşekkür mesajları ve hikayeler yazmaya teşvik edin. 36. Okulda Yaptıklarından Haberdar Olun Yardımınız gerektiğinde çocuğunuzun okul ödevleriyle ilgilenin. Çocuğunuza okulda o gün ne yaptığını sormayı alışkanlık haline getirin. Ona gün boyunca başına gelen en iyi ve en kötü şeyin ne olduğunu sorun. Çocuklar gerçekten ilgilendiğinizi fark ettiğinde mutlaka sizinle paylaşacaklardır. 37. Öz Yetenek Geliştirin Çocuğunuzun okuldaki başarılarını dile getirerek yada onda olumlu sonuçlar yaratan çalışmaları keşfederek çocuğunuzun ilgi ve beceri alanını geliştirin. Başarılı olduğu bir alan buluncaya kadar ona sanat, resim, müzik, dans, spor gibi uğraşı alanları sağlayın. Çocuğunuzda hoşunuza giden şeylerin bir listesini yapın ve çocuğunuzun da listeye eklemeler yapmasını sağlayın. 5 38. Birlikte Sesli Okuyun Çocuğunuz okumaya başladıktan sonra ona kitap okumayı sürdürün. Şiir ve klasiklere de yer verin ve çocuğunuza okutturun. Sizin çocuğunuza okuduğunuz kitapların çoğu daha sonraları en sevilen ve tekrar tekrar okunan kitaplar arasında yer alır. 39. Okul İşlerinde İstekli Olun Çocuğunun gittiği okulun faaliyetlerini destekleyen velilerden olun. Özel durumlarda okulda bulunacak telefon konuşmalarında bulunarak okula yardımcı olun. Çocuklar anne ve babalarını okulda görmekten çok hoşlanırlar. Ayrıca okulun sizin yardımınıza ihtiyacı var. 40. Öğretmenlerle Konuşun Çocuğunuzun öğretmeniyle görüşmek için bir sorun çıkmasını beklemeyin. Diyaloğu ilk günlerden başlatın ve devan ettirin. Okulun ve öğretmenlerin yaptığını takdir etmek, bunu onlara hissettirmek çok önemlidir. Ufak bir teşekkür pek çok yol aldırır. Öğretmenlerin de olumlu tepkilere ihtiyacı vardır. 41. Konuşmayı Genişletin Küçük çocuklar konuşmaya başladığı zaman onlara baş sallayarak yada tek kelimelik cevap vermeyin. Çocuğunuzun kelime dağarcığını genişletin ve onları düşünmeye sevk edecek cevaplar verin. Sonraları, çocuğunuzun uzun cümleler kurmasına ve düşüncelerini detaylarıyla açıklamasına yardımcı olun. 42. Çak Pratik Yaptırın Mükemmellik amaç değildir. Büyüklerle kurulan en küçük bir diyalog, oyunlarda rol alma gibi faaliyetler çocuğunuzun pratik yapmasını sağlayacaktır. 43. Her Gün Matematikle Uğraşın Çatalları saydırarak, kurabiyeleri toplatarak, malzemelerin ölçülerini verdirerek, termostatı ayarlatarak vb. çocuğunuza matematiğin önemini sezdirin. 44. Okul Takip Çizelgesi TutunÇocuğunuzun her yıl çalışmasını gösteren bir çizelge belirleyin ve böylece onun neleri öğretmekte olduğunu anlayabilirsiniz. Bu şekilde sık sık tekrarladığı hataları yada dikkatsizlikleri saptayarak gerektiği zaman bu çizelgenin size yardımcı olmasını sağlayabilirsiniz. 45. Okul Çalışmalarını Saklayın Çocuğunuz okulda olamadığında ev ödevlerini gözardı etmeyin. Çocuğunuzun ödevlerini düzenlemesinin önemli bir yeri vardır. Bu çocuğunuzun çalışmalarını saklı tutmasına ve hergün sınıfta olanların önemli olduğunun sizin tarafınızdan bilinmesine yardımcı olacaktır. 46. Ev Ödevi Planı Yapın Çocuğunuza ödevlerini yapması için iyi bir ışık ve aydınlatma sağlayın. Düzenli bir zaman ayarlayın. Çocuğunuzun yaptığı ödevleri zamanında ve doğru biçimde övün. 6 47. Öğrenmede Başarıyı Öğretin Çocuğunuzun ilgisini daima konuşmacının yüzüne olmasını, konuşmacının sorusunda ne kastettiği ve konuşmacı konuşma bitişinde ne dediğini gözden geçirmeyi öğretin. 48. Yeri Olmayan Eşyaları Engel Olun Kitap ve kitap çantaları için bir yer dizayn edin. Çocuğunuza tereddüt etmeyi, kendini görmeyi ev veya okuldan önce, ve ödevi, kitap, gözlük, öğle yemeği ve kot gibi unutulacak şeyleri hatırlamayı öğretin. 49. Yönetimi Takip Edin Yönetimlerin nasıl takip edileceğinin öğrenilmesi, hem okul hem de evdeki başarı için çok önemlidir. Bu başarının gelişmesine yardım etmek için, yöntem vermeden önce çocuğunuzla göz göze gelin, o zaman içinde bir kısım yöntemleri verin ve uygulamaya başlamadan önce tekrar ettirin. 50. Model Öğrenme Çocuklar, ebeveynlerinin yaptıklarını görerek öğrenirler. Çocuğunuza sınıfa katılmayı, eğitici gösterilmeyi ve okumayı bizzat kendiniz gösteriniz.
Çocukların ilköğretime başlama yaşının 66 aya düşürüldüğü, 4+4+4 eğitim sisteminin henüz yeni uygulanacağı bu dönemde; Anne ve Babaların ilköğretim birinci sınıfa kayıt yaptırma konusunda tedirginlik yaşadıklarını ve çocukları için alacakları kararda kaygı duyduklarını görüyoruz. Çocuklarının geleceğini etkileyen ve başarı grafiğini çizecek olan bu önemli karı verirken endişelenmekte haklılar. Anne- Babalar çocuklarının okul olgunluğunu kazanıp kazanmadıkları konusunda şüpheye düşmüş olabilirler. Okuma yazma becerilerini kazanmaya hazır olup olmadığı konusunda bilgi edinme ihtiyacında olabilir. Okul olgunluğu kazanmış çocuk neler yapabilir? Okuma yazma becerisini kazanmaya hazır olmak ne demektir? Hangi özellikteki çocuklar bu beceriyi kazanırlar? Sorularına yanıt bulabilmek için çocuğun içinde bulunduğu gelişim dönemini incelememiz gerekmektedir. Okul olgunluğu kazanmış okuma yazma becerisini geliştirmeye hazır çocuk öz bakım, motor, bilişsel, sosyal, duygusal ve dil gelişimi açısından aşağıdaki becerilerin tümünü % 90 oranında yapabilir düzeyde olması beklenmektedir. Aşağıdaki beceri listesini çocuğunuza uygulayarak okul olgunluğunu kazanıp kazanmadığı ile ilgili bir fikir sahibi olabilirsiniz. Ayrıca beceri listesinin sonunda önerilen çalışmaları yaparak çocuğunuzun gelişimine katkıda bulunabilirsiniz. 4-5 YAŞ 1- Kendisi bez getirip döktüklerini temizler. 2- Tüm zararlı şeylerden ve zehirli maddelerden kendisini korur. 3- Kendi giysilerinin düğmelerini çözer. 4-Kendi giysilerinin düğmelerini ilikler. 5-Masada kirlettiği kendine ait yeri temizler. 6-Fermuarın alt kısmını birbirine geçirir. 7- Ellerini yüzünü yıkar. 8- Yiyecek için doğru araç gereçleri kullanır. 9- Tuvalete gitmesi gerektiğinde gece uykusundan uyanır ve bütün gece altı kuru kalır. 10- Hatırlatılmadan gerektiğinde burnunu siler ve sümkürür.%75 11- Sırtı, ensesi ve boynu hariç kendi kendine yıkanır. 12- Ekmeğine yumuşak şeyler sürmek için bıçak kullanır. 13- Elbisesindeki, pantolonundaki veya ayakkabısındaki tokaları çözer veya bağlar. 14- Tamamen kendi kendine giyinir.ön taraftaki bağlar dahil, kravat hariç 15- Yetişkin servis tabağını tuttuğunda, kendi yiyeceklerini tabağına alır. 16- Sözel ipuçları ile tabakları, peçeteleri ve çatal bıçağı doğru yerleştirerek sofra kurmaya yardım eder. 17- Dişlerini fırçalar. 18- Zamanında tuvalete gider, soyunur, poposunu siler, sifonu çeker ve yardımsız tekrar giyinir. 19- Uzun saçları tarar ve fırçalar. 20- Kıyafetlerini askıya asar. 21- Sürekli denetim ve yardım olmadan yalnız başına etrafı dolaşır. 22- Ayakkabılarını bağlar. 23- Ayakkabı bağlarını fiyonk yapar. 5-6 YAŞ 24- Haftalık ev işlerinin birinden sorumludur ve istediğinde bunu yapar. 25- Duruma ve hava şartlarına sıcaklığına uygun giyecekler seçer. 26- Sözel hatırlatma olmadan geçitlerde durur, yolun her iki yanına da bakar ve yolu geçer. 27- Sofrada kendine yemek aldıktan sonra servis tabağını başkasına geçirir. 28- Kendi meyvesini yıkar ve yemek üzere hazırlar. örneğin mandalina 29- Günlük işlerin birinden sorumludur. masayı kurmak, çöp dökmek gibi 30- Duş veya banyo yaparken suyun ısısını kendi ayarlar. 31- Kendi sandviçini hazırlar. 32- Kendi başına evin yakınındaki okula, çocuk bahçesine veya dükkâna yürür. 33- Bıçakla yumuşak şeyleri keser. köfte, pişmiş patates 34- Umumi yerlerde doğru tuvaleti bulur. 35- Süt kartonunu açar. 36- Kafeterya tepsisini kaldırır, taşır ve yerleştirir. 37- Şapkasının başlığının bağlarını bağlar. 38- Arabada emniyet kemerini takar. Öz bakım becerileri açısından çocuklar bu maddelerin büyük çoğunluğunu yapabilir düzeyde olması beklenir ancak; Annesi çocuğuna uygun ortam hazırlayıp kendi bakımını yapabilmesi için fırsat yaratmıyorsa çocukta bu becerileri kazanamaya bilir. İlköğretim birinci sınıfa başlayacak çocuk öz bakımını yapamaz durumda ise okulda psiko-sosyal problemler yaşayabilir. Bu sorunlarda, özgüven eksikliği ve akademik başarısızlığa neden olabilir. Motor Beceriler Kaba ve İnce 4–5 YAŞ 1- 4-8 saniye boyunca yardımsız tek ayak üstünde durur. 2- Yön değiştirerek koşar. 3- Denge tahtasında yürür. 4- Düşmeden arka arkaya 10 kere ileri doğru çift ayak sıçrar. 5- Yerden 5 cm. yükseklikteki bir ipin üzerinden atlar. 6- 6 kere geriye doğru çift ayak sıçrar. 7- Topu zıplatır ve yakalar. 8- Hamurdan iki veya üç parçadan oluşan şekiller yapar. 9- Eğimli çizgiler kesebilir. 10- Vidalı nesneleri vidalar.hareket ettirir 11- Ayak değiştirerek merdivenleri iner. 12- 3 tekerlekli bisikletle köşeleri dönebilir. 13- Tek ayak üstünde 5 defa sıçrar. 14- Çapı 5 cm. lik daireyi kesip çıkartır. 15- Ev, adam, ağaç gibi tanıdık resimler çizer. 16- Makasla basit şekilleri keserek çıkartır, yapıştırır. 5–6 YAŞ 17- Kağıdın herhangi bir yerine birkaç büyük harf çizer. 18- Denge tahtasında ileri, geri ve yanlara yürür. 19- Sıçrar. ip atlar gibi 20- Hareketi başlatarak salıncakta sallanır. 21- Elinin parmaklarını açar ve başparmağı ile hepsine dokunur. 22- Model olarak çizilen küçük harfleri çizer. 23- Kaydırağın merdivenlerinden çıkabilir veya 3 metre yükseklikteki kaydırağa tırmanarak çıkar. 24- Çekiçle çivi çakar. 25- Eliyle topa yön vererek sıçratır. 26- %95 sınırların içinde kalarak boyar. 27- Kenarlarından 3 mm. Den fazla kaydırmadan dergi veya katalogdan resim kesebilir. 28- Kalemtıraş kullanır. 29- Karmaşık resimleri modele bakarak çizer. 30- Kâğıttan basit şekilleri yırtarak çıkarır. 31- Taklitle kare kâğıdı çapraz olarak ikiye katlar. 15*15 32- Tek eli ile atılan topu yakalar. 33- Kendi başına ip atlayabilir. 34- Sopayla topa vurabilir. 35- Koşarken yerden nesneleri alır. 36- 3 m. İleriye doğru paten kayar. 37- İki tekerlekli bisiklete biner. 38- Kızakla kayar. 39- Yüzme havuzunda beli seviyesindeki suda yürür ve oynar. 40- Bir ayağı ile sürerek vagon kullanır. 41- Yukarı sıçrar ve dönüş yaparak tek ayağı üstüne düşer. 42- Çizgili kâğıda ismini yazar.modelden 43- 30. cm yükseklikten atlar. ayakuçlarına düşer 44- 10 saniye boyunca tek ayaküstünde, gözleri kapalı desteksiz kalır. 45- 10 saniye boyunca yatay barfikse asılarak kendi ağırlığını kolları ile taşır. Kaba motor Büyük kas gelişimi becerilerini yaşına ve gelişimine uygun bir özellikte yapabilme becerisine sahip olması ya da yaşıtlarına göre daha iyi yapabilmesi onun grup içinde daha kolay benimsenmesine neden olabilir. Bu durumda çocuğun sosyal uyumunu kolaylaştırır, öz güveni artar ve başarılı olma duygusunu tadar. İnce motorel becerileri- el göz koordinasyonu becerilerini kazanmış olması ise okuma yazma çalışmaları açısından oldukça önemlidir. El göz koordinasyonu henüz gelişmemiş çocuk, okul olgunluğuna ulaşmış sayılmaz. Çocuğunuz yukarıdaki becerilerin bazılarına sahip değilse üzülmeyin oyun havasında yapamadıkları ile ilgili çalışma zamanı ayırmanız yeterli olacaktır. Çalışmayı yaparken önemli olan ceza yerine ödülü tercih etmeniz ve başarılarını dile getirmeniz başarısızlıklarını görmezden gelerek doğru davranışı pekiştirmenizdir. Sosyal Beceriler 4-5 Yaş 1-Bir sorunu olduğu zaman yardım ister. banyo yaparken, içecek bir şey alırken 2- Yetişkinlerin konuşmalarına katılır. 3- Başkaları için şarkı söyler, dans eder ve şiir okur. 4- 20-30 dakika süreyle tek başına basit ev işleriyle uğraşır. 5- Kendiliğinden özür diler. % 75 oranında 6- 8-9 çocukla sırayla oynar. 7- 20 dakika süreyle 2–3 çocukla kooperatif oyun oynar. proje veya oyunda iş birliği yapar 8- Toplum içinde sosyal olarak beklenen davranışları gösterir. 9- Başkalarının nesnelerini kullanabilmek için izin ister. %75 oranında 10- Kendisiyle ile ilgili kızgınlık, mutluluk, sevgi gibi duygularını belli eder. 11- Sürekli denetleme olmadan 4-5 çocukla kooperatif oyun oynar. 12- Başkalarına oyundaki diğerlerine oyunun veya etkinliğin kurallarını açıklar. 13- Yetişkinin rollerini taklit eder. 14- Yemek zamanı sohbete katılır. 15- Sözel muhakeme gerektiren oyunların kurallarına uyar. 16- Sıkıntı içinde olan oyun arkadaşlarını rahatlatır. 17- Kendi arkadaşlarını kendisi seçer. 18- Basit aletler kullanarak yapı- inşaa oyunları planlar ve oynar. 19- Kendisi için amaçlar belirler ve bu amaçlar doğrultusunda etkinliklerini sürdürür. 20- Kukla oynatarak veya kendisi rol alarak drama hikâyenin bir kısmını canlandırır. Yaşına uygun sosyal beceriler geliştirmiş çocuk okul kurallarını daha kolay benimser ve uyum sorunu yaşamaz. Akranları ile kolay iletişim kurar, duygularını ifade etmede zorlanmaz, başkalarının duygularını anlar ve ona uygun davranır. Böylece arkadaşları tarafından sevilen, aranan bir çocuk olur. Eğer bazı sosyal sorunlar yaşanıyor ve bazı beceriler kazandırılması gerekiyorsa, Anne Baba olarak, çocuğumuzun yapılandırılmış sosyal aktivitelerden yararlanarak becerisini geliştirmeyi planlayabiliriz. Örneğin; Drama çalışmaları veya kukla tiyatro etkinlikleri gibi. Bilişsel Beceriler 4-5 YAŞ 1- İstenildiğinde belirli sayıda nesneyi eline alır.1-5 kadar nesne 2- 5 dokunun yapısını isimlendirir. 3- Resmi gösterildiğinde üçgen çizer. 4- Bir resimde gördüğü 4 nesneyi hatırlar. 5- Etkinliklere bağlı olarak günün zamanını söyler. sabah, öğle, akşam 6- Bildiği dizeleri şarkı, şiir tekrarlar. 7- Bir nesnenin diğer nesneye göre ağır veya hafif olup olmadığını söyler. 2 nesne arasında en az 500 gr. Fark olacak şeklide 8- Üçlü bir gruptan bir nesne alındığında hangisinin eksik olduğunu söyler. 9- 8 rengi isimlendirir. hangi renkleri biliyorsa sayısı yazılacak 10- Bazı paraları isimlendirir. küçük paralar - 11- Sembolleri eşleştirir. harfleri ve sayıları 5 seçenekten A ile A,B,C,D,E arasında yapılır. 12- Sorulduğunda nesnelerin renklerini söyler. 13- 3 kez dinlediği öyküdeki 5 ana noktayı tekrarlar. kırmızı şapkalı kız 14- Başı, gövdesi + 4 vücut kısmı olan bir adam resmi çizer. 15- Şarkının 5 satırını söyler. 16- Model olunduğunda 10 küpten kule oluşturur. 17- Uzun ve kısayı sözel olarak ifade eder. “Bu nasıldır? Sorusu sorulduğunda 18- Nesneleri bir başka nesnenin üstüne, altına, önüne, arkasına yerleştirir. üçünü yaparsa geçer 19- 1-10 arasında eşit miktarda nesne içeren setleri eşleştirir. 3 ile 3-4 kümeleri arsında yapılır. 20- Resimdeki nesnelerin eksik parçalarını söyler veya gösterir. 21- 1’den 20’ye kadar ezbere sayar. 22- Baştaki, ortadaki ve sondaki pozisyonu isimlendirir. Bu küp nerede duruyor? 5-6 YAŞ 23- 20 nesneyi sayar ve kaç tane olduğunu söyler. 24- 1’den 10’a kadar olan rakamların isimlerini söyler. 25- Kendi sağını solunu söyler. 26- Alfabenin harflerini sıra ile ritmik söyler. 27- Adını yazar. 28- 5 harfi isimlendirir. Harf setinde bana tanıdığın harflerin isimlerini söyle. 29- Nesneleri genişlik ve uzunluk özelliklerine göre sınıflandırır. geniş-dar, uzun-kısa şeklinde ayırır. 30- Büyük harflerin tümünü isimlendirir. 31- 1’den 10’a kadar olan rakamları sıraya dizer. 32- Nesnelerin sıra içindeki pozisyonunu birinci, ikinci, üçüncü olarak isimlendirir. 33- A’dan Z’ye küçük harflerin tümünün isimlerini söyler. 34- Büyük ve küçük harfleri eşleştirir. 35- 1’den 20’ye kadar olan rakamlar arasında isimlendirilen rakamı gösterir. 36- Model olarak gösterilen pırlanta şeklini çizer. 37- Basit labirenti tamamlar. 38- Sıra ile haftanın günlerini söyler. 39- 3 e kadar olan rakamları toplar ve çıkarır. 2+1=3 40- Doğum gününü gün ve ayı ile söyler. 41- 10 sözcüğü okur. 42- Daha sonra ne olacağını tahmin eder. 43- Yarım ve bütün nesneleri gösterir. 44- 1’den 100’e kadar ezbere sayar. Bilişsel becerilere sahip çocuk, okul yaşamında akademik alanda başarılı olur. Okuma ve yazma becerilerini kazanmaya hazırdır. Fakat; Görsel ve işitsel algılama yeteneği, algıladıklarını hafızada tutabilme, mantıklı düşünebilme, neden sonuç ilişkisini kurabilme ve yeterli kavram bilgisine de sahip olmalıdır. Düşüncesi ve konuşması birbiriyle bağlantılı olmalı, bunun için yönergeleri anlayabilmeli ve düşüncelerini ifade edebilmelidir. Okumayı yazmayı ve matematiği öğrenmesi istenen çocuğun, duyu organlarının yeterli şekilde gelişmiş olması gerekir. Detayları da kavrayabilmelidir. Görsel ve işitsel ayırt edebilme yeteneğine de sahip olmalıdır. Eğer bazı becerileri kazanmakta zorlanıyorsa, oyun yöntemiyle, özellikle kavram geliştirici eğitsel oyuncaklardan yararlanarak becerisini geliştirebiliriz. Kavram bilgisinirenk, şekil, sayı, mekânda konum, zıtlık günlük yaşamın içinde öğrenmesini sağlayabiliriz. Örneğin; Sofra kurarken mutfak malzemeleri ile benzer nesneleri eşleme-gruplama çalışmaları çamaşır toplarken renklerine göre ayırma, alışveriş yaparken para üstü hesaplama veya sokakta şekil avına çıkma gibi. Dil Becerileri 4-5 YAŞ 1- Birbirini takip eden üç işi başarabilir. mutfağa git, ekmek al, masaya koy 2- Edilgen cümleleri anlar. Kapı Ahmet tarafından açıldı. Soru Kapıyı kim açtı? Çocuğun cevabı Ahmet açtı olmalı. 3- İstenildiğinde bir nesnenin veya resmin eşini bulur. 4- Konuşurken “lütfen”, “yapar mıydınız?”, “yapabilir misiniz?” gibi sözel ifadeleri kullanır. 5- Birleşik cümleler kullanır. topa vurdum, top yuvarlandı 6- İstenildiğinde bir çalışma sayfasındaki nesnenin üstündeki ve altındaki nesne resimlerini gösterir. 7- Kısaltmalar kullanır. Bilmek Resim yapmayı biliyor musun?, Yemek yapmayı biliyor musun? İstemek Çocuk bahçesine gitmek istiyor musun? Biliyorum, istiyorum gibi kısa cevaplar verir. 8- Resimdeki manasızlıkları ve saçmalıkları gösterebilir. 9- Kız kardeş, erkek kardeş, anneanne, babaanne ve dede gibi kelimeleri kullanır. 10- Zıtlıklarla ilgili karşılaştırmalarda en son kelimeyi söyler. örn “Hangisi büyük, hangisi küçük?” ifadesinde büyük ve küçük nesnelerden önce küçük olanı gösterir. En son işittiği kelimeyi hatırlar. 11- Resimli ipucu olmadan bildiği hikayeleri anlatır. 12- Belirli bir sınıfa ait olmayan resmi örn hayvan olmayan gösterir. 13- İki kelimenin kafiyeli olup olamadığını söyler. atkı-askı, kitap-ördek 14- Karmaşık cümleler kullanır. Örn Annem içeri girmemi istiyor çünkü ................... 15- Sesin yüksek mi alçak mı olduğunu söyler. 16- Az-çok kavramlarının anlamlarını bilir ve gösterir. 17- Adresini söyler. 18- Telefon numarasını söyler. 19- En az, an çok ve birkaç’ın anlamını bilir 1-8-3 20- Basit şakalar yapar. 21- Günlük deneyimlerini anlatır. 22- Yer veya hareket tarif eder. ........’ya doğru, oradan .......... oraya, üstünde, uzakta gibi 23- “Niçin?” sorusunu açıklayarak cevaplar. 24- 3 veya 5 bölümlük hikayeyi birleştirir ve anlatır. 25- Kelimeleri tanımlar. masa, ev, elma, top, araba, merdiven, bardak, soba, hırka 9’da 6 geçer 26- “Bana tersini söyle” sorusunu cevaplar. Bana büyüğün tersini söyle, bana sıcağın tersini söyle, bana ağırın tersini söyle 3’te 2 geçer 27- “Eğer ....................... olsaydı ne olurdu?” sorusunu cevaplar. Eğer yumurtayı düşürseydin ne olurdu? 28- “Dün” ve “yarın “ı anlamlı olarak kullanır. Dil becerisini kazanmak, okuma yazmaya hazırlık için en önemli beceridir. Çocuklar önce konuşma ve dinlemeyi öğrenmektedirler. Çocukların okul olgunluğunu kazanabilmeleri için; Olayları kronolojik sırayla anlatabiliyor olması, yeterli kelime hazinesine sahip olması, zıt kavramları biliyor olması, bir konuşmayı aktarabiliyor olması da gerekmektedir. Çocuğun ona anlatılanları dinliyor olması ve yönergeleri anlıyor olması da önemlidir. Ayrıca akıcı bir konuşmaya sahip olması beklenmektedir. Değerli Anne-Babalar, yukarıdaki beceri çalışmalarını çocuğunuzda uyguladıysanız ve biraz daha etkinlik önerisine ihtiyacınız varsa, çocuğunuzun dil becerilerini geliştirmek ve okul olgunluğu kazandırmak için aşağıdaki etkinliklerde yapılabilir. Bol miktarda resimli kitaplardan yararlanılabilir. Hikâye dinlemek ve anlatmak eğlenceli olmalıdır. Bu çalışma aynı zamanda kelime haznesinin artması için önemlidir. Çocuklar gündelik hayatta çok sık rastladıkları kelimelerin anlamlarını öğrenmeleri için teşvik edilmeli, anlamını bilmedikleri kelimelerle ilgili sorular sorduklarında açıklama yapılmalı. Bir defterin ilk sayfasına çocuğun kendi fotoğrafı yapıştırılarak adını yazması istenir. Diğer sayfalara aile bireylerinin resimleri yapıştırılarak adları yazılır. Böylece çocuk tanıdık kelimelerle yazı yazmanın keyifli bir faaliyet olduğunu algılar. Kendi kitabını oluşturmuş olur. Resimler, geometrik şekiller, harfler ya da sayılar kullanılarak eşleştirme Faaliyetleri yapılabilir. Hafıza akılda tutma Oyunları oynanabilir. Harflerle ilgili çalışmalar yapılarak farkındalık yaratılabilir. Birlikte okuma sırasında “koş, koş koşabildiğin kadar koş” gibi sık tekrarlanan basit kelimeler çocuğa okutularak ya da okunan kelimenin aynısından sayfada varsa onu bulması istenerek okumaya ilgisi çekilebilir. Yazma becerisine hazırlık için ise aşağıdaki çalışmalar yapılabilir. Yazma becerisi için öncelikle çocuk kalem kullanmaya alışkın olmalıdır. Çocuğun bu konudaki çabası övülmeli nesne çizimlerindeki hatalar nedeniyle endişelendirilmemelidir. Oyun hamurları gibi malzemelerle el kaslarının güçlendirilmesi sağlanmalıdır. El-göz kontrolü için makasla daire, kare vb. gibi şekiller kestirilebilir. İlk önce kalem tutuş pozisyonu ele alınmalıdır. Üç yaşında el tercihi belirginleşmeye başlar. Çizgi çalışmaları sırasında kalem tutuş pozisyonu önem kazanmaktadır. Bileğini döndürerek kalem kullanma orak lama tutuş pozisyonu, defteri yan tutarak kullanma vb. gibi pozisyonlar yazı yazmayı zorlaştırmaktadır. Kalem tutuş pozisyonunu düzeltmek için sınırlı alanları taşırmadan boyama çalışmaları yapılabilir. Bir labirentin içindeki fareyi peynirine kavuşturmak için çizgi ile yol göstermesi veya nokta birleştirme yarım şekilleri tamamlama gibi faaliyetler de çocukların kalem kontrolü için önerilebilecek faaliyetlerdendir. Böylece bütünlük algısının gelişimine de destek olunabilir. Çocuğun resim yapmaya teşvik edilmesi önerilebilir. Yavuzer 1992’e göre, 2-4 yaşı kapsayan karalama döneminden sonra çocuklar genelde dört yaş civarında oldukça tanınabilir çizimler çizmeye başlar. Ancak kesin olarak çizimlerin ne olduğunu söylemek oldukça zordur. Beş yaşlarında, İnsanlar, evler ya da ağaçlar tanınmaya başlanır; Çocuk altı yaşına geldiğinde de biçimler ve şekiller Konulu olmaya başlar. Kısacası artık kafadan çıkan kollar pek görülmez. Çizimlerde nesnelerin bütün olarak algılanması beklenilmektedir. Özellikle harf ya da harflere benzeyen semboller çizmeye teşvik etmek gerekir. Bu amaçla noktalar halinde hazırlanmış harflerin üzerinden geçmek önerilen faaliyetlerdendir. Düzenli şekil ve çizgi alıştırmalarına yine yuvarlak çizimlerden başlanmalı, eğri, düşey, yatay, eğik çizgilerle devam edilmeli, harf şekillerine doğru yönlendirilmelidir. Tanıdık harflerle basit kelimelerin yazımına teşvik etmek çocuktan adını yazmasını istemek önerilebilir. Sağlıklı, mutlu ve başarılı çocuklar yetiştirmek dileği ile hoşça kalın.
Rehberlik Hizmetleri Bölümü olarak, "Anne Babalara Mektuplar" yazmaya devam ediyoruz. Kurumumuz Psikolojik Danışmanlarından Tarık KAYA'nın kaleminden "Çocuğuma kitap okumayı nasıl sevdiririm?" başlıklı yazıyı sizlerle paylaşıyoruz. Merhaba Bir psikolojik danışman olarak ebeveynlerden en sık duyduğum sorulardan biri de bu; "Çocuğuma kitap okumayı nasıl sevdirebilirim?" "Çocuklar neden kitap okumak istemiyorlar?", "Kitap okumak neden çocuklara cazip gelmiyor?" diye de sorabiliriz. Gözlerimizi nereye çevirirsek çevirelim bir ekranla karşılaşıyoruz. Parmak hareketlerimizle yenilenen renkli sayfalardan ya da her sahnesi ödüllerle donatılmış sanal oyunlardan uzaklaşıp, tek renk sayfaların, yerli yerinde öylece duran satırların arasına dalmak hiç de kolay olmuyor. Hıza ve ekranlara alışan bizler, ekran dışı etkinliklerde daha dağınık bir dikkatle mücadele ediyoruz. Çocuklar da bizler de giderek daha uzun bakıyoruz ekranlara. Eğlenmek ya da sosyalleşmek adına ekran başında olduğumuzu düşünürken, stresten, yüzleşmek istemediğimiz duygulardan kaçıp ekranla rahatlıyor olabilir miyiz? Ebeveynler olarak neler yapabiliriz? Evin her yerinde kitaplara yer verebiliriz. Birkaç kitap ta olsa her odada kitaplarla karşılaşmak kitapların hayatımıza daha çok karışması anlamına gelir. Ayrıca çocuğunuzun odasında sadece çocuğunuza ait bir kitaplık olsa nasıl olur? İlgi duyduğu konularla ilgili kitaplarla/dergilerle dolu bir kitaplığın sürekli olarak gözünün önünde olması okuma için hatırlatıcı işlevi görecektir. Çocuğumuz okumayı öğrendikten sonra da ona masallar ya da hikâyeler okumaya devam edebiliriz. Çocuğumuza masal okumak düşüncesi ilk başta can sıkıcı gelebilir, bu olumsuz duyguyla yüzleşip, kesin bir kararla ekranın başından kalkıp okumaya başladığımızda iki taraf için de keyifli bir etkinliğe dönüşebiliyor. Çocuğunuz bir kitabı bitirdiğinde ona kitabın içeriği ile ilgili sorular sorabilirsiniz. Kitapla ilgili düşünce ve duygularını anlatmasına izin verin. Çocuklar okudukları kitaplarla ilgilenilmesinden, hikâyedeki kahramanın başından geçenleri ebeveynlerine anlatmaktan mutlu olurlar. Çocuğunuz anlatmaya istekliyse birlikte kitabın derinliklerine inmeniz, kavramlar ve bağlantılar üzerine konuşmanız, çocuğunuz için oldukça yararlı olacaktır. Çocuklarımızla kitap okumaya neden ihtiyaç duyduğumuzu, kitap okumanın bizi nasıl geliştireceğini ve dünyaya bakışımızı nasıl farklılaştıracağını konuşmamız gerekiyor. Neden okuyoruz? Hangi gerekçelerle okuyoruz? Herkes kitap okumanın iyi bir şey olduğunu söylediği için mi? Sadece öğretmenim ya da ailem okumamı istediği için "bir zorunluluk" olarak mı? Arkadaşlarımın gözünde popüler ,"kitap okuyan bir insan" imajı oluşturmak için mi? Kendimize ait samimi yanıtlar bulmalıyız.! Bir kitabı birden fazla kez de okuyabilir, bunu çocuğumuza da önerebiliriz. "Bu kez daha önce fark etmediğin neleri fark ettin?" "Bu kez hangi duyguları yaşadın.?" gibi sorularla iletişimi başlatabilirsiniz. Çocuğunuzla birlikte kütüphaneye ve kitapçılara gidebilirsiniz. Çocuk sizin isteyerek orda olduğunuzu ve sizin de kitaplarla ilgilendiğinizi görmelidir. Kütüphaneden/kitapçıdan çıkma konusunda aceleci davranmayın. Çocuğunuza kitapları incelemesi, istediği kitapların birkaç sayfasını okuması için zaman tanıyın. Anne babalar olarak siz de okuyun. Bunu bir iş ya da görev gibi yapmayın. İlgi alanınız ne olursa olsun çocuğunuz, sizin "istekle/keyif alarak" okuduğunuzu görmeli. Okuma için hergün, herkes için uygun olan ortak bir saat belirleyebilirsiniz. Bu saate "okuma saati", "sessiz saat", ya da "modem kapalı saat" gibi bir isim de verebilirsiniz. Bu durum düzenli olarak tekrarlandıkça çocukta "okumak hayatın içinde olağan ve gerekli bir şey, ailemdeki herkes istekle ve keyif alarak okuyor." düşüncesi oluşacak ve zamanla okuma faydalı bir alışkanlığa dönüşmeye başlayacaktır. Bir sonraki yazıda buluşmak dileğiyle, sağlıkla ve hoşça kalın. Tarık KAYA Psikolojik Danışman Merzifon Rehberlik ve Araştırma Merkezi
çocuğuma okuma yazmayı nasıl sevdirebilirim